TRANSFORMACJA CYFROWA POLSKIEJ GOSPODARKI: Stan obecny i wyzwania

TRANSFORMACJA CYFROWA POLSKIEJ GOSPODARKI: Stan obecny i wyzwania

11 lipca, 2023

Digitalizacja gospodarki to nieodzowny proces, który przynosi wiele korzyści, w tym rozwój płatności bezgotówkowych. Mimo znaczących osiągnięć w tej dziedzinie, które uczyniły nas liderem w Europie, polskie firmy pozostają w tyle w wyścigu o przewagę konkurencyjną na rynku.

Badania przeprowadzone przez PwC, EY i KPMG w 2023 roku wskazują na trzy główne filary zdobycia przewagi konkurencyjnej: wzrost zaangażowania pracowników, zdobycie i utrzymanie talentów oraz uelastycznienie warunków zatrudnienia, wdrożenie zasad zrównoważonego rozwoju (ESG), digitalizacja i transformacja cyfrowa.

Brak konsekwencji w działaniach

Jednak mimo deklaracji, niewiele firm aktywnie wprowadza te działania w życie. Na przykład tylko 36% pracowników identyfikuje się ze sukcesem swojej firmy, co oznacza, że nie chcą brać odpowiedzialności za jej wyniki. Dodatkowo, tylko 24% firm rzeczywiście planuje inwestycje w obszarze zrównoważonego rozwoju. To niepokojące informacje, które wymagają poważnej refleksji ze strony liderów. Pytanie brzmi: Quo Vadis?

Monitor Transformacji Cyfrowej Biznesu

Badanie KPMG/Microsoft, przeprowadzone po raz drugi w 2023 roku pod nazwą Monitor Transformacji Cyfrowej Biznesu, dostarcza odpowiedzi na to pytanie. Niestety, wyniki są zatrważające. Indeks Transformacji Cyfrowej Biznesu obniżył się z 4.8 w 2022 roku do 4.4 w skali od 1 do 10. Branża finansowa oraz sektor TMT (technologie, media i telekomunikacja) prowadzą w przemianach cyfrowych, a ich indeks znacznie przekracza 5.0. Jeśli wyeliminować te branże z indeksu, pozostała część gospodarki ma niższy indeks niż 4.0. Perspektywy na rok 2024 również nie są optymistyczne, ponieważ odsetek firm planujących inwestycje w tym obszarze zmniejszył się z 21% w 2022 roku do 14% w 2023 roku. Polska pozycja w rankingu gospodarki społeczeństwa cyfrowego (DESI) również nie jest zadowalająca, zajmujemy miejsce czwarte od końca, ustępując jedynie Grecji, Bułgarii i Rumunii. Przepaść dzieli nas od liderów digitalizacji, takich jak Finlandia, Dania, Holandia, Szwecja i Malta, których indeks mieści się w przedziale 60-70. Polski indeks to 40.5 w porównaniu do europejskiego średniego wynoszącego 52.3, co oznacza, że osiągamy zaledwie 77% średniej wartości.

Spowolnienie a strategie transformacji cyfrowej

Można argumentować, że zmniejszenie nakładów na digitalizację wynika z obecnego spowolnienia gospodarczego, w którym skupiamy się na cięciu kosztów. To zrozumiałe, ale jak wytłumaczyć fakt, że aż 78% firm nie posiada strategii transformacji cyfrowej, a jedynie 5% planuje jej opracowanie w 2023 roku? Oczekiwania nie są wysokie – nie oczekujemy, że każdy obszar działalności firmy będzie posiadał sformułowane strategie. Ale jeśli uważamy dany obszar za kluczowy dla zdobycia przewagi konkurencyjnej na rynku, konieczne jest opracowanie koncepcji i planu działania. W przeciwnym razie nasze działania są jedynie spontaniczne i doraźne. Pod względem sektorowym, dominujące branże, takie jak finanse, mają opracowane koncepcje działania w 50% przypadków, podczas gdy firmy z branż konsumpcyjnych, energetyki, usług komunalnych, budownictwa i motoryzacji mają strategie w zakresie digitalizacji jedynie na poziomie od 5 do 11%.

Sztuczna inteligencja jako przyszłościowa grupa produktowa

Badania wskazują, że sztuczna inteligencja (AI) jest uznawana za najbardziej przyszłościową grupę produktową w digitalizacji. Obecnie 15% firm korzysta już z tych rozwiązań, a 13% planuje ich wdrożenie. Jest to ogromny potencjał do działania, ale dystans do uprzemysłowionego świata, gdzie średnie wdrożenie AI mieści się w przedziale 35-37%, jest znaczny. Badanie wskazuje na istotną barierę rozwoju tej grupy produktowej, a mianowicie brak pomiaru efektów biznesowych działania AI. Aż 62% firm, które wdrożyły te produkty, nie mierzy ich skuteczności. To może zniechęcać do dalszych inwestycji i wydatków, jeśli oceniamy ich korzyści jedynie na podstawie eksperckiej opinii i intuicji. Tylko 34% firm mierzy uzyskane efekty, ale ich skuteczność ocenia jako umiarkowaną. To zaskakujące informacje, które wskazują na prawdopodobne błędy w procesie wdrożenia AI lub rozbieżności między oczekiwaniami użytkowników a możliwościami produktów.

Podsumowanie

Z dumą obserwuję rozwój i potencjał polskiego biznesu, w którym uczestniczę od 1990 roku. Mamy trafnie zdefiniowane koła zamachowe budowy przewagi konkurencyjnej na rynku, ale mamy duży problem z konsekwencją w działaniu. Widzimy rozdźwięk między deklaracjami a rzeczywistością. Świat uprzemysłowiony od nas ucieka. Cieszą mnie sukcesy liderów przemian, ale to nie oni odpowiadają za większość polskiego PKB. Wierzę w przyszłość i skuteczność digitalizacji biznesu, która jest absolutnie kluczowa dla zdobycia przewagi konkurencyjnej. Jednak sama transformacja cyfrowa nie przyniesie oczekiwanych efektów. Musi działać w harmonii i korelacji z dwoma pozostałymi filarami: budową zaangażowania pracowników oraz prowadzeniem polityki zrównoważonego rozwoju. Jest jeszcze wiele pracy przed nami, ale mimo wszystko jestem optymistą.